آئين نامه اجرايي قانون اصلاح بند «ب» و تبصره ۳ ماده ۴ قانون تامين اجتماعي
(بيمه صاحبان حرف ومشاغل آزاد )
ماده۱- صاحبان حرف و مشاغل آزاد در اين آئين نامه به افرادي اطلاق مي‌شود كه براي انجام حرفه و شغل مورد نظر با داشتن كارگر (كارفرما) يا خود به تنهايي (خويش فرما) به استناد مجوز اشتغال صادره از سوي مراجع ذيصلاح يا به تشخيص هيات مديره سازمان تامين اجتماعي ( كه منبعد سازمان تامين اجتماعي در اين آئين نامه سازمان ناميده مي‌شود ) به كار اشتغال داشته و مشمول مقررات حمايتي خاص (مشابه موارد موضوع اين آئين نامه ) نباشند.
ماده۲- مشمولين اين آئين نامه عبارتند از :
افراد موضوع ماده يك اين آئين نامه
اتباع ايراني اعم از شاغل يا غيرشاغل در فعاليت‌هاي مختلف در خارج از كشور كه بيمه آنان با مقررات قانون تامين اجتماعي و تغييرات بعدي آن مغايرت نداشته باشد.
تبصره- آن دسته از متقاضيان كه داراي سابقه پرداخت حق بيمه به مأخذ كامل به مدت ۳۶۰ روز يا بيشتر مي‌باشند با رعايت تبصره ماده ۵ اين آئين نامه مشمول مقررات اين آئين نامه قرار مي‌گيرند.
ماده۳- اجراي مقررات اين آئين نامه با رعايت مقررات ماده ۷ قانون تامين اجتماعي خواهد بود.
ماده۴- مشمولين اين آئين نامه با پرداخت حق بيمه مقرر مي‌توانند به ترتيب زير از حمايت‌هاي مندرج در قانون تامين اجتماعي مصوب تيرماه ۵۴ و تغييرات بعدي آن برخوردار گردند.
الف- بيمه بازنشستگي با نرخ حق بيمه ۱۲ درصد.
ب- بيمه بازنشستگي و از كارافتادگي و فوت با نرخ حق بيمه ۱۴ درصد.
ج- بيمه بازنشستگي و از كارافتادگي و فوت با نرخ حق بيمه ۱۸ درصد.
تبصره۱- بيمه شدگان موضوع ماده۲ اين آئين نامه مي‌توانند علاوه بر پرداخت حق بيمه با نرخ‌هاي تعيين شده در فوق ، با پرداخت حق بيمه به ميزان مشخص شده در ماده ۲۹ قانون تامين اجتماعي و تغييرات بعدي آن از حمايت‌هاي موضوع بندهاي «الف» و «ب» ماده ۳ قانون تامين اجتماعي استفاده نمايند. تامين اعتبار دفترچه درمان بيمه شدگان هرسه ماه يكبار و با ارائه رسيد پرداخت حق بيمه مقرره انجام خواهد گرفت.
تبصره۲- پرداخت دو درصد (۲%) حق بيمه مربوط به حمايت‌هاي موضوع بندهاي «الف» يا «ب» يا «ج» و نيز يك درصد (۱% ) حق بيمه موضوع تبصره يك اين ماده ( جمعاً ۳ درصد) براساس ماده ۲۸ قانون تامين اجتماعي به عهده دولت خواهد بود.
تبصره۳- درخواست متقاضيان حمايت‌هاي بند «ج» اين ماده در صورتي پذيرفته خواهد شد كه از سوي مراكز درماني اعلام شده توسط اين سازمان از كارافتاده كلي شناخته نشوند.
تبصره۴- اتباع ايراني خارج از كشور تا فراهم نمودن امكانات لازم از سوي سازمان منحصراً مخير به استفاده از مزاياي مندرج در بندهاي «الف» و «ب» و تبصره يك اين ماده در كشور ايران خواهند بود.
تبصره۵- تشخيص حوادث ناشي از كار منجر به فوت يا ازكارافتادگي كلي در مورد مشمولين بند يك ماده ۲ اين آئين نامه به عهده كميسيوني مركب از مسئول واحدكار و امور اجتماعي محل، مسئول و بازرس واحد تامين اجتماعي مربوط خواهد بود و همچنين در صورت فراهم شدن امكانات موردنظر در تبصره ۴ اين ماده، حوادث ناشي از كار در مورد اتباع ايراني خارج از كشور موضوعيت نداشته و كليه حوادث غيرناشي از كار تلقي خواهد گرديد.
ماده۵- مأخذ كسر حق بيمه ماهانه مشمولين اين آئين نامه به اختيار متقاضي بين حداقل و حداكثر دستمزد قانوني خواهد بود. بيمه شده مي‌تواند هر بار با دارا بودن ۲ سال سابقه پرداخت حق بيمه موضوع اين آئين نامه از تاريخ ثبت درخواست كتبي ۱۰ درصد ميزان آن را افزايش دهد. چنانچه بيمه شده مدتي پس از انقضاء موعد مقرر (دوسال) درخواست افزايش مأخذ حق بيمه را بنمايد در اين حالت نيز نسبت افزايش همان ۱۰ درصد خواهد بود و براي مدت اضافي زائد بر دو سال افزايشي صورت نخواهد گرفت و افزايش‌هاي بعدي نيز موكول به گذشت دو سال پرداخت حق بيمه موضوع اين آئين نامه از تاريخ افزايش خواهد بود.
تبصره- مأخذ كسر حق بيمه افرادي كه به نحوي از انحاء داراي سابقه پرداخت حق بيمه بوده و مشمول اين آئين نامه قرار مي‌گيرند توسط وي به اختيار انتخاب مي‌شود مشروط بر اينكه مبلغ انتخابي افزايشي بيش از ۱۰ درصد متوسط مبناي ماهانه كسر حق بيمه يكسال آخر نداشته باشد.
ماده۶- بيمه مشمولين واجدشرايط از تاريخ ثبت تقاضا در هر يك از شعب سازمان شروع مي‌شود. سازمان مكلف است ظرف مدت دو (۲) ماه استحقاق متقاضي را احراز و بلافاصله ضمن تعيين نرخ و ميزان حق بيمه ماهانه مراتب را به متقاضي اعلام نمايد و متقاضي نيز ظرف يك ماه فرصت پرداخت حق بيمه به واحد سازمان را خواهد داشت در غيراين صورت موضوع درخواست مزبور منتفي اعلام مي‌گردد.
ماده۷- چگونگي بيمه اتباع ايراني شاغل يا غيرشاغل در كشورهاي خارجي به ترتيب زير خواهد بود :
۱- متقاضي درخواست خود را طبق فرم مخصوصي كه توسط سازمان تهيه مي‌گردد، به نمايندگي‌هاي سياسي جمهوري اسلامي‌ايران تسليم و نمايندگي‌هاي سياسي موظفند ظرف ۱۵ روز از تاريخ وصول اين قبيل درخواست ها ضمن تائيد تابعيت ايراني متقاضيان، درخواست آنها را به انضمام فتوكپي مدارك شناسايي متقاضيان و افراد خانواده موضوع ماده ۵۸ قانون تامين اجتماعي به سازمان ارسال دارند.
۲- سازمان مكلف است ظرف مدت يك ماه استحقاق متقاضي را احــراز و ضمــن تعيين نرخ و مـيزان حق بيمه ماهانه از طريق نمايندگي‌هاي سياسي بلافاصله مراتب را به متقاضي اعلام نمايد.
۳- متقاضيان حق بيمه مربوط را به حساب بانكي كه به نام سازمان تامين اجتماعي توسط نمايندگي‌هاي سياسي افتتاح خواهد شد پرداخت و رسيد پرداخت را به نمايندگي‌هاي مزبور ارسال نمايند.
۴- نمايندگي‌هاي سياسي مكلفند همه ماهه موجودي حساب مزبور را به حسابي كه بانك مركزي مشخص مي‌نمايند واريز و صورت وضعيت بانكي و رسيدهاي پرداخت حق بيمه را به سازمان تامين اجتماعي ارسال دارند.
۵- نحــوه بيمه اين قبيـل افراد در ساير موارد تابع مواد اين آئين نامه مي‌باشد و پرداخت حق بيمه مقرره مشمولين اين ماده بايستي به پولي صورت گيرد كه در قرارداد فيمابين سازمان و متقاضي توافق گرديده است.
۶- نمايندگي‌هاي سياسي جمهوري اسلامي‌ايران در كشورهاي خارجي موظف به ابلاغ مفاد اين آئين نامه به نحو مقتضي به اتباع ايراني خواهند بود.
ماده۸- درصورتي كه پرداخت حق بيمه از طرف بيمه شده متوقف گردد و بين تاريخ قطع پرداخت حق بيمه و پرداخت مجدد بيش از ۳ ماه فاصله ايجاد نشده باشد بيمه شده مي‌تواند حق بيمه معوقه را به سازمان پرداخت نمايد در غير اين صورت ارتباط بيمه شده با سازمان قطع و ادامه بيمه وي موكول به تسليم درخواست مجدد و موافقت سازمان خواهد بود كه در اين صورت مبناي كسر حق بيمه اين قبيل متقاضيان همان مبناي قبلي خواهد بود.
ماده۹- شرايط برقراري وميزان مستمري‌هاي بازنشستگي و بازماندگان و ازكارافتادگي كلي و همچنين استفاده از خدمات درماني و بهداشتي عيناً به ترتيب تعيين شده در قانون تامين اجتماعي و تغييرات بعدي آن خواهد بود.
ماده۱۰- در صورتي كه مشمولين اين آئين نامه پس از شروع بيمه به نحوي از انحاء از شمول مقررات اين آئين نامه خارج و يا طبق قانون تامين اجتماعي يا ساير قوانين مربوطه مي‌بايست حق بيمه را خود براساس مقررات ديگري پرداخت نمايند، موظفند مراتب را كتباً به آگاهي سازمان برسانند تا نسبت به قطع بيمه آنان اقدام گردد. در صورت عدم اقدام بيمه شده در اين زمينه و ادامه پرداخت حق بيمه، حق بيمه‌هاي دريافتي پس از كسر هزينه‌هاي انجام شده مسترد خواهد شد.